ANUPADA SUTTA (Kinh Bất Đoạn)

ANUPADA SUTTA (Kinh Bất Đoạn), được thuyết tại thành Xá-vệ ở tịnh xá Kỳ Viên (M, III, 25). Bài kinh là sự tán thán ngài Xá-lợi-phất, đại diện cho một đệ tử toàn thiện, là “con của Phật, sinh ra từ miệng Ngài, sinh ra từ Pháp, tạo thành bởi Pháp, và là thừa tự của Pháp”, người đã hoàn hảo trong giới (sīla), định (samādhi), tuệ (paññā) và giải thoát (vimutti). Ngài Xá-lợi-phất được cho là đã có được tuệ bất đoạn (anupada-dhamma-vipassanā) sau hai tuần mà cuối thời gian đó ngài đã chứng quả A-la-hán. (MA., IV, 86).

Luận giải minh chứng với một ví von rất xác đáng về lý do tại sao ngài Xá-lợi-phất mất nhiều thời gian đến vậy để đắc thánh quả trong khi ngài được biết đến là người sở hữu trí tuệ đệ nhất (mahāpaññā), còn tôn giả Mục-kiền-liên chỉ mất một tuần. Luận giải viết rằng ngài Xá-lợi-phất trì hoãn chứng thánh quả vì ngài nỗ lực theo cách của chư Phật và chư Phật độc giác để hiểu biết vạn sự một cách thấu đáo, tổng thể. (ibid. IV, 86-7).

Bài kinh chứa đựng rất nhiều tài liệu tâm lý học được các học giả đời sau mở rộng và phát triển. Tập Pháp Tụ, cuốn đầu tiên của Thắng Pháp Tạng, đưa ra một câu hỏi lớn về đạo lý từ quan điểm tâm lý học, đã giải quyết triệt để các thuật ngữ được sử dụng trong bài kinh này.

D.J.K.