ĀNANDA-BODHI

ĀNANDA-BODHI, cây Bồ-đề được Ngài Ānanda trồng tại cổng vào thành Kỳ-viên (Jetavana) (Xem bản XLV). Khi những người dân của thành Xá-vệ đến thành Kỳ-viên vào những lúc Đức Phật không cư trú tại đó, họ sẽ không có ai để cúng dường những vòng hoa và hương thơm. Do đó, họ tập hợp tất cả những gì họ mang theo đến đặt trước cửa nơi Đức Phật ở. Vị Cấp Cô Độc (Anāthapiṇḍika) đã báo việc này lên với Ngài Ānanda và thỉnh cầu Ngài ban cho họ một đối tượng tôn thờ để họ có thể cúng dường như là cúng dường lên Đức Phật. Sau khi được Đức Phật chỉ dạy, Ngài Ānanda quyết định gieo một hạt giống từ cây Bồ-đề ở Gayā tại cổng vào của thành Kỳ-viên. Đại đức Mục-kiền-liên đã đưa Ngài quả của cây Bồ-đề và hạt giống được Cấp Cô Độc gieo trồng trước sự hiện diện của một đám đông lớn, bao gồm Vua Pasenadi Kosala và Visākhā. Ngay khi hạt giống được thả vào hũ vàng có đổ đất thơm đã được chuẩn bị sẵn cho nó, một mầm cây cao năm mươi thước, với năm nhánh, mỗi nhánh dài năm mươi thước đã mọc lên. Bao quanh gốc cây, nhà Vua đã đặt ‘những chiếc bình thịnh vượng’ (puṇṇa-ghaṭa) là tám trăm chiếc bình bằng vàng và bạc chứa đầy nước thơm và được trang hoàng bằng vô số hoa sen xanh … (J. IV, 299: nīluppala-hatthakādi; Mhbv. 60: nīluppala-kalāpādi). Ông có một bệ bằng bảy viên ngọc quý được xây tại chỗ cây Bồ-đề và cát được trộn với bụi vàng rải khắp nơi. Ông cũng cho xây dựng một bờ tường bao quanh cây và đặt một cái cửa (dvāra-koṭṭkaka) bằng bảy thứ quý báu. Sau đó, dưới sự thỉnh cầu của Ngài Ānanda, để thánh hiến cho cây, Đức Phật đã ngồi dưới gốc cây một đêm, trong niềm hỷ lạc của samāpatti. Bởi vì nó có mối liên hệ với Ngài Ānanda, nó được biết đến là Ānandabodhi (J.IV, 228 f; Mhbv. 58 ff). Câu chuyện về cây Bồ-đề nhanh chóng được lan truyền khắp Ấn Độ. Những người hành hương đến đảnh lễ Đức Phật tại Kỳ-viên đã mang theo những phẩm vật cúng dường tới cây Ānandabodhi (J. II, 321). Cả Kinh Bổn Sinh Kāliṅga-bodhi và Kinh Bổn Sinh Paduma đều có sự tham chiếu tới cây Bồ-đề này.

C. W.