AMOGHĀṄKŪŚA

AMOGHĀṄKŪŚA, còn được gọi là Bất không câu quán tự tại bồ tát trong tiếng Trung Quốc và Fukūkō-kanjizai-bosatsu trong tiếng Nhật, là vị bồ tát ở hạ viện phía tây của Hư Không Tạng trong Garbhadhātu-maṇḍala (Thai Tạng Giới Mạn Đà La). Ngài phát nguyện sẽ dùng dây xích từ bi của mình để cột tất cả chúng sanh lại và đưa họ vào Niết bàn. Vì vậy ngài được gọi là Amoghāṅkūśa hay ‘móc treo chắc chắn’.

Guhyanāma (mật danh) của ngài là Hóa Hiện Kim Cang, chủng tự của ngài là sa hoặc dhi. Biểu tượng samaya (tam muội) của ngài là một cái móc trên một hoa sen. Theo như Bí Tạng Ký, ngài có bốn mặt và bốn tay. Trong đó, hai mặt, một bên trái, một bên phải có màu xanh dương. Hai khuôn mặt còn lại và bốn tay thì có màu da. Một trong hai cánh tay bên trái có một hoa sen, trong đó có một sợi xích, tay còn lại có một dây thòng lọng (pāśa). Một trong hai cánh tay bên phải thì nâng nâng cọng xích lên; tay còn lại cầm một chày kim cang (vajra).

Tên của vị bồ tát này không được nói đến trong kinh Đại Nhật (Mahāvairocana Sūtra) lẫn chú giải của kinh do ngài Nghĩa Tịnh (I-tsing) viết. Tên ngài xuất hiện lần đầu trong Huyền Pháp Tự Nghi Qũy.

Trong Thai Tạng giới Thất Tập Amoghāṅkūśa được cho là đồng với Hành Tuệ Bồ Tát, nhưng Thai Tạng Giới Mạn Đà La Hiện Đồ Thư thì nói rằng đây là một danh xưng khác của An Trú Huệ Bồ Tát.

K. T.