AMBASAKKHARA

AMBASAKKHARA, một vị hoàng tử dòng họ Licchavi của thành Tỳ Xá Ly, vào thời Phật còn tại thế. Ông ta là một người theo chủ nghĩa tà kiến (micchādiṭṭhika) và đoạn kiến (natthikavādin).

Một lần nhìn thấy một người nữ đang đứng bên cửa sổ, ông đã sinh tâm yêu mến cô. Ông gửi người đi dò xét xem cô đã kết hôn hay chưa, và khi biết rằng cô nàng đã kết hôn, ông bèn yêu cầu người chồng đến làm phục dịch cho mình. Người chồng đã miễn cưỡng đồng ý dù rất sợ hãi. Một ngày kia, ông sai người chồng đi lấy bùn và sen ở cách hoàng cung ba dặm, và yêu cầu phải trở về trước lúc trời tối, nếu không sẽ bị giết. Trong khi ấy, hoàng tử cho người đóng cổng thành sớm hơn lệ thường. Người chồng đã trở về trước lúc trời tối và thấy cổng thành đã bị đóng, anh ta đã nhờ một tên trộm đang chịu tội xiên cọc bên ngoài cổng thành để làm chứng chứng cho việc mình trở về trước hoàng hôn.

Kẻ trộm nói rằng mình không làm chứng được vì sắp chết rồi, nhưng chú của anh ta sẽ sớm đến đây và sẽ làm chứng cho người chồng. Chú của anh ta đã bị chặt đầu vì bị cáo buộc liên quan đến việc trộm cắp của cháu trai mình và bị tái sinh làm một ngạ quỷ (peta). Nhờ những thiện nghiệp của mình, ông ta có sở hữu vài loại thần thông, nhưng ông ta lại mang nghiệp trần truồng vì tội đã giấu quần áo của một người bạn khi người này đang tắm ở sông. Mỗi tối, ông ta đều đến gặp cháu mình và khích lệ cháu tiếp tục sống dù đang bị xiên cọc, vì ông biết tội trộm cắp sẽ nhận lấy quả báo khổ nơi địa ngục sau khi chết.

Khi người chú ngạ quỷ đến, người chồng liền nhờ ông làm chứng. Vào ngày hôm sau, người chồng được gọi đến trước mặt vua Ambasakkhara, người chồng đã thuật lại việc mình đã được ngạ quỷ làm chứng cho việc về trước hoàng hôn. Ambasakkhara đồng ý gặp peta. Vị vua đã lắng nghe peta với sự khiếp đảm tột độ và ngỏ ý muốn giúp ông thoát khỏi nghiệp trần truồng. Khi người chú yêu cầu vài bộ y để cúng dường cho trưởng lão Kappatika, người đã sống ở Kapincaccanā trong nước Vajji, với phước báu đó, ngạ quỷ đã xuất hiện trước mặt họ với y áo của cõi trời. Sau đó, vua đã lắng nghe trưởng lão Kappatika thuyết một bài pháp, trong số những điều ngài dạy, có nói về việc một người nên thọ ngũ giới (pañca-sīla).

Sau khi nghe bài pháp, vua Ambasakkhara đã chứng Sơ Quả Tu Đà Hoàn (sotāpanna). Ngài đã phóng thích tên trộm bị xiên và bảo ngự y chữa cho anh ta. Sau này, tên trộm đã chứng đắc thánh quả A la hán (Pvu, 45-7; PvuA. 215-44).

I.K.