AMBAPĀLIVANA (Skt. Āmrapālivana)

AMBAPĀLIVANA (Skt. Āmrapālivana), vườn xoài của kỹ nữ Ambapāli ở Vesāli (thành Tỳ Xá Ly) và được nàng dâng cúng cho đức Phật làm nơi trú xứ trong mùa an cư cuối cùng ở Vesāli (D. II, 94 ff.; Vin. I, 231 ff. ; Mhvu. I, 300). Nhưng trước kia đức Phật và tăng chúng cũng được cho là đã ở đây, trước cả lần này^[1].

Bản chú giải thì nói về một tịnh xá mà Ambapāli đã xây dựng trong vườn xoài để cúng dường đức Phật và tăng chúng (SA. III, 177 ; ThīgA. 207).

Đức Phật đã thuyết ba bài kinh ở Ambapālivana –  hai bài là nói về tứ niệm xứ (satipaṭṭhāna) (S. V, 141, 142) và một bài nói về sự vô thường của những thứ giả hợp (A. IV, 100-106). Có một bài kinh thứ tư ghi lại cuộc nói chuyện giữa tôn giả Anuruddha và Sāriputta khi họ ở tại đó (S. V, 301-2). Trong bộ Đại Sự (Mahāvastu) cũng có một bài kinh được đức Phật thuyết ở vườn xoài Āmrapālivana (II, 293).

Vào thời điểm ngài Pháp Hiển và Huyền Trang chiêm bái Ấn Độ, ở đó không chỉ có tịnh xá mà còn có cả một ngôi tháp bên trong khuôn viên Ambapālivana (Beal, Buddhist Records of the Western World, pp. lii, 68).

L.R.G.

^[1]  Trong nội dung được ghi trong Luật tạng thì đức Phật trú tại Koṭigāma khi Ambapāli nghe tin đức Phật đến, nhưng trong Trường Bộ Kinh thì Ngài đã ở ambapālivana rồi; vì vậy trong bản kinh tiếng Phạn Mahāparinirivāna Sūtra và bản tiếng Hán Fu-shuo-hing-tsang-ching, phần 22, Sāriputta và Anuruddha được ghi là đã ở ambapālivana –  S. V, 301, không có nghi ngờ gì về mùa an cư cuối cùng của đức Phật bởi vì sau đó ngài Sāriputta đã tịch.