ĀMAGANDHA

ĀMAGANDHA, một trưởng lão A-la-hán.  Ngài là một Bà-la-môn xuất gia thành đạo sĩ khổ hạnh và cư trú tại Himalaya cùng 500 môn đồ.  Họ chỉ ăn trái cây và rễ cây, không bao giờ ăn bất kỳ loại cá hay thịt nào.  Mỗi năm một lần, họ xuống ngôi làng ngoại ô để tìm muối và giấm, và dân làng tiếp đãi họ rất nồng hậu và hiếu khách.

Một lần, Đức Phật đến thăm ngôi làng đó và thuyết pháp cho dân làng.  Một số người chứng được các mức thánh quả khác nhau, trong khi những người khác xin được xuất gia và sau đó chứng A-la-hán.  Trong chuyến viếng thăm ngôi làng tiếp theo, các đạo sĩ khổ hạnh nhận thấy dân làng tiếp đón có phần lạnh nhạt.  Dò hỏi, họ được kể về chuyến viếng thăm của Đức Phật.

Đạo sĩ khổ hạnh Āmagandha vui mừng khôn xiết và hỏi dân làng rằng liệu Đức Phật có ăn āmagandha, theo như ông giải thích là cá và thịt, không.  Khi dân làng trả lời một cách khẳng định, ông rất thất vọng, nhưng quyết định tự mình đến hỏi Đức Phật.  Cùng với các môn đồ, ông gặp Đức Phật tại Kỳ-đà viên và đặt câu hỏi. Đức Phật khẳng định rằng āmagandha không có nghĩa là cá và thịt, mà ám chỉ mọi ái dục cùng các bất thiện pháp.  Ngài nói thêm rằng đạo sĩ Āmagandha không phải là người duy nhất đặt câu hỏi đó, mà vào kỷ nguyên trước, Bà-la-môn Tissa đã đặt câu hỏi tương tự với Đức Phật Ca-diếp, và Ngài đã đọc Āmagandha Sutta (Sn. 42 ff.), trong đó chứa câu hỏi của Bà-la-môn Tissa và bài kệ của Đức Phật Ca-diếp giải thích ý nghĩa của āmagandha. Kết thúc bài kinh, đạo sĩ Āmagandha xin Đức Phật xuất gia cho mình cùng các môn đồ.  Không lâu sau khi xuất gia, tôn giả Āmagandha cùng các học trò đắc quả A-la-hán (SnA. I, 278 ff.).

L. R. G.