AMṚTĀVAHA

AMṚTĀVAHA, một nhóm tác phẩm văn xuôi bằng ngôn ngữ Tích Lan thuộc thế kỷ 12 hoặc 13. Các cuốn sách, được tách riêng ra, là: Butsaraṇa, Dahasaraṇa và Sañgasaraṇa, cả ba cuốn. Tác giả của những cuốn sách được cho là cùng người mang danh hiệu Vidyācakravarti^[1]. Nhưng một số học giả cho rằng Dahamsaraṇa và Sañgasaraṇa được viết bởi hai tác giả khác cùng thời với Vidyācakravarti^[2]. Từ Amṛtāvaha nghĩa là ‘thác cam lồ’. Tên này chỉ xuất hiện trong Butsaraṇa, ở cuối sách tác giả nói rằng – “Ở đây đã kết thúc phần tiểu sử của đức Phật với tên gọi là Amṛtāvaha, do Vidyācakravarti biên soạn”. Nó không hề xuất hiện trong Dahamsaraṇa và Sañgasaraṇa, dù các học giả cho rằng Amṛtāvaha là tên được đặt cho cả ba quyển sách. Ba cuốn sách này còn được gọi với tên Tunsaraṇa (Tam Bảo).

Cái tên Amṛtāvaha không được sử dụng rộng rãi mà chỉ được dùng trong một vài trường hợp. Đã có một tác phẩm nổi tiếng bằng tiếng Tích Lan tên là Amāvatura, cũng có cùng ý nghĩa với Amṛtāvaha. Tên Amṛtāvaha chỉ xuất hiện có một lần trong Butsaraṇa và không xuất hiện trong Dahamsaraṇa hay Sañgasaraṇa, trong khi những từ như Butsaraṇa, Dahamsaraṇa và Sañgasaraṇa liên tục xuất hiện trong cả ba cuốn sách, và khiến chúng trở nên phổ biến. Cuối cùng Amṛtāvaha, là một từ Sankrit và do vậy người bình thường không thể lĩnh hội được hết ý nghĩa của nó.

Ba quyển sách được biên soạn với mục đích tôn kính Tam Bảo –  Phật Bảo, Pháp Bảo và Tăng Bảo quyển Butsaraṇa gồm 312 trang, quyển Dahamsaraṇa 400 trang và Sañgasaraṇa gồm 60 trang (bằng chữ Tích Lan).

Cả ba cuốn sách đều được biên soạn theo một phương pháp chung. Mỗi tác phẩm, ở phần cuối của mỗi quyển đều lặp lại những chữ: badun saraṇa yemtyi butsaraṇa yā yutu, quy y đức Phật là một điều đúng đắn, nói rằng, ‘Tôi xin được quy y nơi đức Phật’; daham saraṇa yemiyi dahamsaraṇa yā yutu: Một người nên quy y với Chánh Pháp, nói rằng ‘Tôi xin quy với Chánh Pháp; và saraṇa yemiyi dahamsaraṇa yā yutu: Nên quy y với Tăng chúng, nói rằng, ‘Tôi xin được quy y với chúng Tăng’.

Dù việc biên soạn cả ba tác phẩm đều làm theo môt phương thức giống nhau, nhưng cả ba tác phẩm đều không cùng tiêu chuẩn văn học.

Ba tác phẩm thuộc nhóm Amṛtāvaha này được biên tập và xuất bản ở Tích Lan và đã tái bản được vài lần. Xem BUTSARAṆA, DAHAMSARAṆA VÀ SAÑGASARAṆA

1. R. P.

^[1]  Ý kiến ​​khác nhau ở đây về niên đại. Quan điểm thỏa đáng nhất là của C. E Godakumbura và Labugama Lankānanda thera, những người đặt Vidyācakravarti cùng thời với Gurulugōmi, người đã sống dưới thời (hoặc ngay sau) nữ hoàng Lilāvati (1197, không liên tục cho đến năm 1212).

^[2]  E.g. Munidasa Kumaranatunga (introd. to Dahamsarana)