AKKHIPŪJĀ

AKKHIPŪJĀ, một lễ hội do vua A-dục tổ chức khi vua rắn (nāga) Mahākāla tạo ra một bức tượng Phật theo yêu cầu của ông.

Chuyện kể rằng vua A-dục, khi nghe nói rằng vua rắn Mahākāla, có tuổi thọ là một đại kiếp, đã được chiêm ngưỡng cả 4 vị Phật của Hiền kiếp và do đó có thể dùng thần thông của mình để tạo ra tượng Đức Phật, đã cho mời vua rắn – đeo một sợi dây chuyền vàng, đến gặp mình.  Vua A-dục đã dành cho vua rắn nhiều sự kính trọng và yêu cầu vua rắn tạo ra hình dạng thân Đức Phật.  Vua rắn Mahākāla làm theo yêu cầu của nhà vua, và tạo ra một tượng Phật tuyệt đẹp (manoharaṃ buddharūpaṃ) với tất cả các đặc điểm chính và phụ của thân Phật.  Khi trông thấy bức tượng, vua A-dục tràn ngập hỷ lạc lẫn ngạc nhiên và thốt lên: “Nếu bức tượng được tạo còn đẹp như này, thì Đức Phật thực tế còn kỳ vĩ đến nhường nào? Vì vậy, nhà vua đã ngập tràn niềm vui và trong 7 ngày không ngừng… ông đã tổ chức đại hội gọi là ‘lễ hội của đôi mắt’ (akkhipūjā : Mhv. v, 87-94).

Bản văn này không giải thích ‘lễ hội của đôi mắt’ này là gì, nhưng chú giải (MhvA. trang 141-2) nói rằng khi nhìn thấy bức tượng, nhà vua không làm bất cứ điều gì khác, kể cả ăn uống, và nhìn chằm chằm vào bức tượng, đứng chiêm ngưỡng không chớp mắt trong 7 ngày, như một cách để tôn vinh Đức Phật.