ADHYARDHAŚATAKA

Mẩu tiếng Phạn và một đoạn trong ngôn ngữ bắc Ấn của bản kinh không có một phiên bản hoàn chỉnh, phiên bản đầu tiên được tìm thấy bởi Petrovsky, có tất cả 15 tờ, và phiên bản thứ hai, được Hoernle sưu tầm, chỉ có 2 tờ. Cả hai đều đã được Leumann biên tập nghiêm túc và xuất bản dưới tên Zurnordarisehen Sprache und Literatur (1912). Năm  1917 Toganō and Izumi xuất bản chung với một bản tiếng Tạng và năm bản tiếng Hán với tựa là Bonzōkan-taishō-hannyarishukyō (hay còn gọi là bản kệ tổng hợp tiếng Phạn, tiếng Tạng và tiếng Hoa của Prajñāpāramitā-naya-sūtra (Năng Đoạn Kim Cang Bát Nhã Ba La Mật Đa Kinh). Năm 1930 Leunomann đã dịch phần kinh thổ ngữ bắc Ấn sang tiếng Đức và xuất bản với tựa là Adyardha-śtikā –Prajñāpāramitā trong tập 6 và 7 của Taishō-daigaku-gakuhō (Tập san trường đại học  Taishō, Tokyo). Những bài kệ chính thống và bản thổ ngữ tiếng Phạn lại trùng khớp hoàn toàn với bản dịch tiếng Tạng và tiếng Hán hiện nay. Nhưng, ở đây, để giải thích đầy đủ về nội dung, sẽ tốt hơn nếu đối chiếu các bản dịch cùng với các tham chiếu với các bản gốc.

Như đã thấy từ tựa đề, bộ kinh này, một mặt đại diện cho các giáo lý mật tông, và mặt khác thể hiện quan điểm của Kinh Bát Nhã Ba La Mật Đa (Prajñāpāramitā-sūtra). Trên thực tế, cả trong bản dịch tiếng Hán và tiếng Tạng, bản kinh đều được phân loại trong phần Bát Nhã và phần Mật Thừa. Trong tiếng Hán, một trong phần Bát Nhã, là hội thứ 10 (hoặc chương riêng) của Kinh Bát Nhã (Taishō, No. 220 ; Nanjio, No. l) và cái kia nằm trong phần Mật Thừa , No. 243 ; Nanjio, No. 1034). Tương tự như vậy, trong Đại Tạng Kinh Kangyur Tây Tạng, một nằm trong phần Śes-phyin (hoặc phần Bát Nhã) và phần còn lại nằm trong phần Rgyud-ḥbum (100.000 câu thần chú) (TM. Nos. 17 & 489).

Sự thật này đã giải thích rõ ràng đặc điểm của bản bản kinh này, một mặt là đến từ Phật giáo Đại Thừa, và mặt kia là đã phát triển từ Phật giáo Kim Cương Thừa. Bản kinh được cho là quyển thứ sáu trong bộ Kinh Đại Nhật (xem thêm  Vajraśekharayoga-sūtra). Nhưng một học giả khác là Pu-k’ung đã nói rằng nó là quyển thứ 13 của  bộ kinh này. Cho đến nay vẫn chưa có bằng chứng xác đáng nào về việc nó thuộc chương nào của bộ Kinh Đại Nhật. Nhưng có điều chắc chắn là nó có nguồn gốc từ phái Du Già Tông của Đại thừa.

Nội dung của bản kinh như sau: theo như bản dịch tiếng Hán của Pu-k’ung (những bản dịch khác sẽ được tham khảo sau), nó gồm có 17 chương. Chương đầu tiên gọi là Ta-lê-pu-k’ung-chin-kang-sa-to-ch’u-chi-hui-p’in, trong đây đức Kim Cang Tát Đỏa giải thích tam muội của Ngài trong trạng thái định, tức là Bồ Tát Kim Cang Tát Đỏa (Vajrasattva- bodhiSattva). Ngài thuyết về 17 trạng thái tịnh hóa tại Paranirmita-vaśavartin (cung trời Tha Hoá Tự Tại). Tám vị bồ tát thượng thủ gồm có, Vajrapāṇi, Avalokiteśvara, Ākāśagarbha, Vajramuṣṭi, Mañjuśri, Sacittotpāda-dharma-cakra-pravartin, Gagana-gañja, Sarvamāra-pramardin, và rất nhiều nhân cùng phi nhân khác đều có mặt ở đó làm thính chúng. Khi một người thành tựu 17 tầng tâm, người ấy sẽ đạt được chân lý, hoặc đồng nhất với giác ngộ. Sau cùng, Ngài đọc thần chú Hūm.

Chương thứ hai là P’i-lu-che-na-li-chū-hui p’in, nơi đức Đại Nhật Như Lai ngồi ở trung tâm của Prajñāpāramitā-nayaḥ sarva-tathāgata-śānta-dharmatābhisambodhi-nirhāraḥ và giải thích sự tương đồng của vajra-samatā, artha-samatā và dharma-samatā. Sau cùng, Ngài đọc thần chú Āḥ.

Chương thứ ba là Chiang-san-shih-p’in (Trailokya-vijaya), nơi đức Vajapāṇi-bodhisattva hay Thích Ca Mâu Ni Như Lai ngồi ở tư thế định của Trailokya Tathāgata, người được mô tả như là hiện thân của đức Bồ tát, và thuyết giảng về sự bình đẳng của mọi sự vật và hiện tượng, tức là sarva-dharma-samatā-vijaya-saṅgraha-nāma-prajñā-pāramitā nirhāraḥ. Ngài giải thích chân lý này với bốn trạng thái vô tính (aprapañcatā), vốn không thể hiểu nổi bằng trí thông thường, tức là rāgāpra-pañcatā dvesāpra-pañcatā, mohāpra-pañcatā và sarvadharma-aprapañcatā. Sau cùng Ngài đọc thần chú Hūṃ.

Chương bốn là Kuan-ts’u-tsai-p’u-sa-po-jo-li-chū-hui-p’in (Avalokiteśvarapraijñāpāramitā-nayasaṅgama). Trong đây đức Đại nhật như lai (Tathāgata Mahāvairocana) ngồi ở tư thế định của Svabhāva-śuddha-tathāgata hoặc định của Bồ Tát Quán Thế Âm (Avalokiteśvara-bodhisattva) và giải thích cách quán sát sự bình đẳng của mọi pháp trên thế gian, tức là sarva-dharma-samatāvalokiteś-varajñāna – mudrā – nāma – prajñā-pāramitā-nayaḥ. Ngài giải thích sự thật này với bốn sự thanh tịnh (viśuddhitā), tức là sarva-rāga-viśuddhitā, sarvamala-viśuddhitā, sarva-dharma-viśuddhitā, và sarvajñāna-viśuddhitā. Sau cùng Ngài đọc thần chú Hrīḥ.

Chương thứ năm là Hśū-k’ung-tsang-p’in (ākāśagarbha). Ở đây đức Đại Nhật Như Lai (Tathāgata Mahāvairocana) ngồi ở tư thế định của Sarvatraidhātukādhi-pati-tathāgata hoặc hiện thân của Bồ Tát Hư Không Tạng (Ākāśagarbha-bodhisattva). Ngài giải thích sự thật về trí tuệ chân thật đều hiện hữu ở mỗi đức Như Lai, tức là sarva-tathāgatābhiṣeka-sambhava-jñāna-garbha-nāma-praijñā-pāramitā-nayaḥ. Bốn loại thí (dāna) cũng bao gồm trong chương này gồm có: abhiṣeka-dāna, artha-dāna, dharma-dāna, và āmiṣa-dāna. Sau cùng Ngài đọc thần chú Trāṃ.

Chương thứ sáu là Chin-kang-ch’ūan-li-chū-hui-p’in (Vajramuṣtiprajñāpāramitā-naya). Trong đây đức Đại Nhật Như Lai (Tathāgata Mahāvairocana) ngồi ở tư thế định của śāśvata-sarva-tathāgata-jñāna-mudrā-prāpta-sarva-tathāgata-muṣṭi-dhara-tathāgata và giải thích biểu tượng trí tuệ của các đấng Như Lai, cụ thể là, sarvatathāgata-jñāna-mudrādhṣṭhāna-vajra- nāma-prajñāpāramitānayaḥ. Ngài giải thích sự thật này với bốn thủ ấn (mudrā), gồm có, saratathāgatakāya-mudrā, vāṅ-mudrā, citta-mudrā, và vajra-mudrā. Sau cùng Ngài đọc thần chú Aḥ.

Chương thứ bảy Wên-chu-shh-li-li-chū-p’in (Mañjuśri-naya-prṇidhāna). Trong đây đức Đại Nhật Như Lai (Tathāgata Mahāvairocana) ngồi ở tư thế định của Sarvadharmāprapa ca-tathāgata hay hiện là thân của Bồ Tát Văn Thù (Mañjuśribodhisattva) và giải thích bốn cỗ xe chân lý (cakrākṣaraparivarta-nāma-prajñā pāramitā-nayaḥ), nghĩa là, śūnyāḥ sarva-dharmāḥ, nirmittāḥ sarva-dharmāḥ, apranihitāḥ sarva-dharmāḥ, aprakṛti-prabhāsvarāḥ sarva-dharmāḥ. Sau cùng Ngài đọc thần chú Aṃ.

Chương thứ tám là T’sai-fa-i-p’u-sa-li-chū-p’in (Sacittotpādadharma-cakra-pravartin-naya praṇidhāna). Trong đây đức Đại Nhật Như Lai (Tathāgata Mahāvairocana) ngồi ở tư thế định của Sarvstathāgata-cakrāntar-gata-tathāgata hay Sacittotpādadharma-cakra-pravartin-bhodhisattva và giải thích sự thật về việc nhập Kim cương giới mạn đà la  hay Vajradhātu maṇḍala, cụ thể là, mahācakrapraveśa-nāma-prajñāparamitā-nayaḥ. Trạng thái tâm này cũng bao gồm bốn loại bình đẳng, tức là vajra-samatā, artha-samatā, dharma- samatā, và sarva-samatā. Sau cùng Ngài đọc thần chú Hūṃ.