ADHISĪLA (Skt. Adhisila)

ADHISĪLA (Skt. Adhisila), tăng thượng giới là một loại phẩm hạnh vượt trội hơn so với một người thường. Phần giới hạnh này được thực hành dựa trên việc  áp dụng giới luật của tu sĩ và nó tạo nên một trong ba loại thực hành cao hơn (adhisikkhā) dựa trên sự phân loại trong kinh điển: tăng thượng giới (adhisīla) dựa trên Luật, tăng thượng tâm (adhicitta) dựa trên kinh và tăng thượng tuệ (adhipaññā) dựa trên Luận học.

Tăng thượng giới được thực hành từ buổi đầu bởi vì ‘giới thanh tịnh là khởi đầu của mọi thiện pháp’ (S. V, 143). Tuy nhiên, tăng thượng giới không phải thực hành chỉ để giữ tròn bổn phận của người tu, cũng không phải kìm nén sự phạm giới, mà là nền tảng đạo đức để hành thiền, dinh định và sinh tuệ.

Như vậy, việc thu thúc giới (satisaṃvara-sīla) giúp thủ hộ nhãn căn (rakkhati cakkhundriyaṃ) và nhờ đó trở thành bước chuẩn bị cho định (D. I, 70 ; Vism. i, § 17, p. 7). Vì chỉ khi ‘có giới, định mới mang lại quả lớn và phước lớn (sīla-paribhāvito samādhi mahapphalo hoti mahānisaṃso : D. II, 81 ). Có định thì tuệ mới mang lại quả lớn và phước lớn. Có tuệ thì tâm mới thoát khỏi lậu hoặc (āsava), dục ái (kāma), hữu ái (bhava), kiến chấp (diṭṭhi) và vô minh (avijiā).

Việc thực hành ba pháp tăng thượng giới, tăng thượng tâm và tăng thượng tuệ khiến một người sẽ trở thành một vị hữu học (sekha : A ; I, 230-1). Tăng thượng giới này không phải là việc tuân thủ nhiều giới luật hơn (như là năm giới, tám giới hay mười giới – pañcasīla, aṭṭhasīla, dasasīla), mà là sự rèn luyện bản chất và tính cách cao hơn của một người, theo nghĩa cơ bản của giới (sila). Giới tối thượng nhất là giới của Thánh Đạo, và giới tối thượng này đã được Đức Phật đề cập đến trong Kinh Ca Diếp Sư Tử Hống (Kassapa Sīhanāda) (D. I, p. 174), ‘Này Kassapa, có một số Tỳ kheo và bà la môn, rất chú trọng đến giới hạnh, và nói theo nhiều cách khác nhau để ca ngợi hành vi đạo đức. Nhưng, này Kassapa, về giới cao quý nhất và tối thượng nhất (ariyaṃ paramaṃ sīlaṃ), Ta không thấy có ai ngang bằng với Ta hay siêu việt hơn Ta. Ta là bậc tối thượng, và đó là giới tối thượng (adhisīla).

H. G. A. v. Z.