ADHIMĀTRAKĀRUNIKA

ADHIMĀTRAKĀRUNIKA. Trong kinh Pháp Hoa (Saddharma puṇḍarīlka) (167), đức Phật có nói đến  adhimātrakārunika (nghĩa đen là lòng từ vô lượng) khi một vị Đại Phạm Thiên (Mahā Brahmā) thỉnh đức Như Lai Mahābhijñājñā-nābhibhū để thuyết bài pháp đầu tiên. Câu chuyện nói  rằng khi đức Phật này chứng đắc quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác, trong số những điều hy hữu đã xảy ra, hào quang chiếu khắp vô lượng vô số cõi giới ở mười phương, đến cả cõi Phạm Thiên. Kết quả là làm chấn động dữ dội cõi ấy, các vị Phạm Thiên tự hỏi không biết vì nguyên do nào mà có ánh sáng này. Có dự cảm rằng có một vị Phật vừa ra đời, vị thiên chủ của chúng Phạm Thiên ở phương đông Sarvasattvatrāti liền vội vàng thông báo cho các vị ở phương taya. Họ cùng thấy có một đức Phật vừa thành Chánh Đẳng Chánh Giác dưới gốc cây bồ đề và liền xuất hiện trước Ngài, thỉnh Ngài thuyết pháp. Cũng y như vậy, vị thiên chủ Phạm Thiên của phương đông nam Ahimā-trakārunīka, Sudharma của phương nam, Sikhin của cõi phương dưới cũng đồng loạt đến và xuất hiện trước đức Phật và thỉnh Ngài chuyển pháp luân. Lời thỉnh cầu được đức Phật chấp thuận, dù trường hợp của Phạm Thiên Sahapati, tình tiết câu chuyện có vẻ phức tạp hơn (Xem BRAHMĀ).

Kern (SBE. XXI, 161, n. 1) cho rằng vị Sarvasattvatrāti (nghĩa là vị cứu tinh của mọi chúng sinh) có lẽ là một tên khác của thần Indra, người cai quản ở phương đông, vị này còn được gọi là Sutrāman. Kern cũng lưu ý (ibid. 167, n. l) rằng Sudharma thì đại diện cho Pháp, Yama, vị cai quản phương nam thì có tên bắt nguồn từ Sudharma được lấy làm sảnh đường của Yama. Bốn cái tên này chắc hẳn là tương xứng với bốn vị Tứ Thiên Vương (lokapālaka).

B. J.