ĀDARṢAMUKHA

ĀDARṢAMUKHA (1), tên của đức Bồ tát trong một tiền kiếp làm vị hoàng tử nhỏ nhất trong năm người con của vua tên là Ānanda (GM. Vol. III, pt. I, 114 f.) Ngài rất lương thiện và được nhiều người yêu quý còn các anh trai thì bản tính ác độc. Hoàng tử Ādarṣamukha có thể giải quyết nhiều vấn đề khó khăn bằng trí tuệ, nhưng các anh của Ngài thì không thể. Do vậy vua cha Ānanda muốn Ngài kế thừa vương vị và lập kế hoạch để đưa Ngài lên ngôi. Vua cha nói chuyện với người hầu cận về việc người kế thừa vương vị và đức vua quy định người kế thừa phải có một đôi dép nạm đá quý cũng như có vương miện phù hợp nhất. Ông còn đưa ra 6 câu hỏi mà vị vua tương lai phải trả lời. Sau khi đức vua qua đời, chỉ có hoàng tử Ādarṣamukha có thể đáp ứng các điều kiện và thuận lợi lên ngôi.

Một hôm, một người Bà-la-môn tên là Daṇḍin được năm người dẫn đến trước mặt nhà vua, mỗi người trong số họ đều buộc tội anh ta về một vài tổn hại mà anh đã vô tình gây ra. Bằng sự mưu trí của mình nhà vua trẻ đã giúp Daṇḍin vô tội và  đã trả lời sáu câu hỏi mà  sáu người gặp Daṇḍin trên đường đã gửi cho Daṇḍin.

Để phân phát bố thí cho những người nghèo khổ, Ngài đã xây dựng những sảnh đường ở bốn cổng thành. Trong một nạn đói kéo dài mười hai năm, hàng vạn người đã nhận của bố thí từ những sảnh đường này. được thực hiện để chứng ngộ Phật quả vô thượng. Và đức Phật đã nói rằng từ khi còn hành bồ tát đạo Ngài đã không từ một việc thiện nào dù là nhỏ nhất để chứng được quả Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác.

Trong tạng Kinh Pali, xem GĀMA ṆICAṆḌA JĀTAKA.

C. W.